Kentsel Dönüşüm Kira Yardımı Hakkında Bilmeniz Gerekenler
Türkiye’de yaklaşık 7 milyon riskli bina bulunuyor. Bu binaların yenilenmesi ya da güçlendirilmesi gerekiyor. 6306 sayılı yasa ile de riskli binalar dönüştürülebiliyor. Yani bu yasa kapsamında ev sahipleri riskli evlerini yenileyebiliyor. Yasa uyarınca anlaşma ile tahliye edilen binaların sahiplerine ve kiracılarına kira yardımı yapılıyor. Ayrıca, Dönüşüm Projeleri Özel Hesabından aynı kişiye hem kira yardımı hem de faiz desteği ödemesi yapılmıyor. Dolayısıyla hak sahibinin kira yardımına başvurması durumunda faiz destekli krediye başvuramayacağı hususuna dikkat edilmesi gerekiyor.
Kentsel Dönüşüm Kira Yardımı Başvuru Usulü
6306 sayılı Afet Riskli Yapıların Yenilenmesi Hakkında Kanun ile riskli binaların dönüşümü sağlanıyor. Bu yasa kapsamında yeniden inşa edilecek yapının maliklerine ve kiracılarına talep etmesi halinde kira yardımı yapılıyor. Ancak kira yardımının alınabilmesi için bazı şartlara uyulması gerekiyor. Öncelikli olarak kira yardımının alınabilmesi için riskli yapı tespit raporunun Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nın yetkili kuruluşlarından alınması gerekiyor. Ayrıca kira yardımının alınabilmesi için anlaşma yolu ile binanın tahliye edilmesi, deprem risk raporunun alınması ve riskli yapıda ikamet edilmesi gerekiyor. Deprem risk raporunun alınabilmesi için binadan sadece bir kişinin yetkili kuruluşa başvuruda bulunması yeterli oluyor.
Hak sahipleri 6306 sayılı Kanun kapsamında kira yardımı alabilmek için; riskli olarak tespit edilen bir konut ve işyeri için riskli yapının bulunduğu ildeki Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğüne başvuru yapması gerekiyor. İl Müdürlüğü, kira yardımı başvurularını değerlendiriyor ve uygun gördüklerini onaylıyor.
Kentsel Dönüşüm Kira Yardımı Şartları
Kentsel dönüşüm kapsamında verilecek kira yardımlarıyla ilgili Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nın 2017 yılı Kira Yardımı Uygulamaları Klavuzuna göre belirlenen şartlar şöyle sıralanıyor:
- İkamet Şartı: Kira yardımı ödemelerinde A.R.A.A.D.net Sistemi(Afet Riski Altındaki Alanların Dönüşümü Sistemi) üzerinden riskli yapı için Yapı Kimlik Numarasının alındığı tarihte riskli yapıda ikamet etme şartı aranmakta olup, malik, kiracı ve sınırlı ayni hak sahiplerinden sadece bu şartı sağlayanlara kira yardımı yapılıyor. Yurtdışında ikamet eden kişiler, Türkiye’de bulunan riskli yapıları için ikamet şartını sağlayamadıklarından kira yardımı başvurusunda bulunamıyor.
- Fatura Şartı: Kira yardımına başvuran malik ve kiracılardan, riskli yapı tespit raporunda belirtilen adres ile uyumlu olacak şekilde malik adına kayıtlı, R.A.A.D.net Sistemi(Afet Riski Altındaki Alanların Dönüşümü Sistemi) üzerinden riskli yapı için Yapı Kimlik Numarası alındığı tarihten önceki son üç aydan veya sonraki son üç aydan herhangi birine ait elektrik, su, doğalgaz, sabit hatlı olmak şartıyla telefon/internet hizmetleri ile ilgili herhangi bir fatura(kredi kartı ekstresi ve cep telefonu faturası geçerli değil) isteniyor. Kira yardımı başvurusunda istenen faturanın, hak sahibinden farklı bir kişiye ait olması durumunda, hak sahibi ve fatura sahibinin Adres Bilgileri Raporu ile riskli yapı için Yapı Kimlik Numarasının alındığı tarihte riskli yapıda birlikte ikamet ettiklerini belgelendirmeleri halinde fatura şartı sağlanmış sayılıyor. Kira yardımı başvurusunda istenen faturanın, 1. 2. ve 3. Derece (kan ve kayın hısımlığı) aile bireylerinden birine ait olması durumunda Nüfus Kayıt Örneği ile belgelendirilmesi halinde fatura şartı yine sağlanmış sayılıyor.
- Banka Hesabı ve Kişisel Bilgiler: Başvuru sahibinden T.C. Ziraat Bankasına ait vadesiz, TL hesabı hesap cüzdanı fotokopisi isteniyor, sisteme giriş esnasında Adı Soyadı, T.C. Kimlik numarası ve banka hesap numarasının kontrol ediliyor. T.C. Ziraat Bankasında hesabı olmayan hak sahiplerine ödeme yapılmıyor. Kira yardımı başvuru dilekçelerinde adres, hak sahibinin adı, soyadı, başvuru sahibine ait vadesiz TL banka hesap numarası, iletişim bilgileri ve imza hususlarına dikkat ediliyor. Vekâlet ile başvuru halinde ise vekilin adı soyadı ve imzasının eksiksiz olmasına dikkat ediliyor.
Kentsel Dönüşüm Kira Yardımı Miktarı ve Süresi
Kentsel dönüşüm kapsamında maliklere kira yardımı maksimum 18 ay boyunca veriliyor. 2017 yılı için mülk sahiplerine verilen aylık kira yardımı miktarı 860 TL olarak belirlendi. Kiracılara ise 1 defaya mahsus olarak iki aylık kira yardımı karşılığı olan 1.720 TL taşınma yardımı veriliyor. Diğer illerdeki kira yardım miktarları ise şöyle;
| Kentsel Dönüşüm Kira Yardımı 2017 Rakamları | |||
|---|---|---|---|
| Şehirler | Malik (Her Ay) | Kiracı (Bir Kez) | Sınırlı Ayni Hak Sahibi (Bir Kez) |
| Artvin, Bilecik, Bingöl, Bolu, Burdur, Çankırı, Erzincan, Gümüşhane, Hakkari, Kırşehir, Nevşehir, Sinop, Tunceli, Bayburt, Karaman, Kırıkkale, Bartın, Ardahan, Iğdır, Yalova, Karabük, Kilis | 535 TL | 1.070 TL | 2.675 TL |
| Amasya, Bitlis, Edirne, Giresun, Isparta, Kars, Kastamonu, Kırklareli, Muş, Niğde, Rize, Siirt, Uşak, Yozgat, Aksaray, Şırnak, Osmaniye, Düzce | 605 TL | 1.210 TL | 3.025 TL |
| Adıyaman, Afyonkarahisar, Ağrı, Çorum, Elazığ, Kütahya, Ordu, Sivas, Tokat, Zonguldak, Batman, Çanakkale | 675 TL | 1.350 TL | 3.375 TL |
| Aydın, Balıkesir, Denizli, Diyarbakır, Erzurum, Eskişehir, Gaziantep, Hatay, Mersin, Kayseri, Kocaeli, Malatya, Manisa, Kahramanmaraş, Mardin, Muğla, Sakarya, Samsun, Tekirdağ, Trabzon, Şanlıurfa, Van | 745 TL | 1.490 TL | 3.725 TL |
| Adana, Antalya, Bursa, Konya | 810 TL | 1.620 TL | 4.050 TL |
| Ankara, İstanbul, İzmir | 860 TL | 1.720 TL | 4.320 TL |
Birden Fazla Evi Olanlara Kentsel Dönüşüm Kira Yardımı
Devlet tarafından verilen kira yardımlarının bazı koşulları 2015 yılı itibarıyla değiştirildi. Önceden kentsel dönüşümde önceden riskli binadaki bağımsız bölüme sahip olmak yeterli iken, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nın 2017 yılı Kira Yardımı Uygulamaları Klavuzuna göre artık ikamet ve fatura şartı aranıyor. Kira yardımı başvurusunda bulunmak için hak sahiplerinin Yapı Kimlik Numarasının alındığı tarihte riskli yapıda ikamet etme şartı arandığından dolayı artık sadece ikamet edilen yer için kira yardımı alınabiliyor.
Örnekle açıklamak gerekirse; malikin iki evi olduğunu bunlardan bir tanesinde ikamet ettiğini, diğerinin ise kirada olduğunu düşünelim. İkamet edilen dairenin kentsel dönüşümde yıkılması halinde kira yardımı alınabiliyor. Fakat kiradaki evin yıkılması halinde malike kira yardımı yapılmıyor, taşınmazda oturan kiracı defaten kira yardımı alabiliyor. Bu durumda iki evin de aynı anda kentsel dönüşüme girmesi durumunda yine sadece ikamet ettiğiniz ev için siz, kiradaki ev için ise kiracı kira yardımı alabiliyor.